«Η Δικαστική Ψυχολογία είναι ο κλάδος της Ψυχολογίας που εφαρμόζει ψυχολογικές θεωρίες, αρχές και μεθόδους στο νομικό σύστημα.»
Ο δικαστικός ψυχολόγος πραγματογνώμονας (ή πραγματογνώμονας ψυχολόγος ) αναλαμβάνει εξειδικευμένα καθήκοντα που σχετίζονται με την εφαρμογή της ψυχολογίας στο πλαίσιο του νομικού συστήματος, μετά από ανάθεση από το δικαστήριο ή κατόπιν αιτήματος δικηγόρων. Πιο συγκεκριμένα, μπορεί να:
1. Διενεργεί ψυχολογικές αξιολογήσεις (γνωματεύσεις):
-
Εκτίμηση ψυχικής κατάστασης κατηγορουμένων ή μαρτύρων.
-
Εκτίμηση της ικανότητας για καταλογισμό (αν ο κατηγορούμενος καταλάβαινε τη φύση της πράξης του).
-
Εκτίμηση της ικανότητας για συμμετοχή στη δίκη (ικανότητα του κατηγορουμένου να κατανοήσει και να συμμετέχει ενεργά στη διαδικασία).
-
Αξιολόγηση κινδύνου υποτροπής ή επικινδυνότητας.
2. Παρεμβάσεις σε οικογενειακές ή αστικές υποθέσεις:
-
Αξιολόγηση της γονικής επάρκειας.
-
Συστάσεις για την επιμέλεια παιδιών σε περιπτώσεις διαζυγίου.
-
Διερεύνηση ισχυρισμών για κακοποίηση ή παραμέληση ανηλίκων.
3. Ανάλυση αξιοπιστίας μαρτυρίων:
-
Εκτίμηση αξιοπιστίας καταθέσεων μαρτύρων ή θυμάτων, ιδιαίτερα ανηλίκων.
-
Εντοπισμός πιθανών ψευδών αναμνήσεων ή επιρροής από τρίτους.
4. Συμβουλευτικός ρόλος προς το δικαστήριο:
-
Παροχή επιστημονικής τεκμηρίωσης ή ερμηνείας ψυχολογικών θεμάτων.
-
Κατάθεση στο δικαστήριο ως ειδικός μάρτυρας.
Σημαντικό:
Ο δικαστικός ψυχολόγος δεν αποφαίνεται για την ενοχή ή την αθωότητα , αλλά παρέχει επιστημονικά τεκμηριωμένη γνώμη για να βοηθήσει τους δικαστικούς λειτουργούς στη λήψη αποφάσεων.
Δικαστικός Πραγματογνώμων
Ηλιοπούλου Λιλιάνα